Από τις πιο συχνές απορίες που έχουν οι κηδεμόνες αρσενικών σκύλων είναι εάν η στείρωση μπορεί να αλλάξει την συμπεριφορά του σκύλου τους.
Γράφει ο Δημήτρης Κοτάκος, Επαγγελματίας εκπαιδευτής σκύλων, Μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Συμπεριφοράς και εκπαίδευσης σκύλου και γάτας, www.dimitriskotakos.gr
Σε αυτό το άρθρο δεν θα ασχοληθούμε καθόλου με το κτηνιατρικό κομμάτι της στείρωσης.
Γι’ αυτό ο μόνος αρμόδιος είναι ο κτηνίατρος σας. Θα δούμε, με επιστημονικά δεδομένα, κατά πόσο μπορεί να αλλάξει η συμπεριφορά ενός αρσενικού σκύλου μετά τη στείρωση. Οι μύθοι σχετικά με το θέμα αυτό είναι πολλοί.
Η επιστήμη – ευτυχώς – έχει τις τελευταίες δεκαετίες απαντήσει σε πολλά θέμα που αφορούν την συμπεριφορά του σκύλου. Τα ευρήματα των επιστημονικών ερευνών είναι τα μόνα που μπορούν να δώσουν απαντήσεις και κανείς άλλος.
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Στο τλεος του κειμενου έχουμε συμπεριλάβει και τις σχετικές έρευνες για εσάς που θέλετε να διαβάσετε αναλυτικά τα ευρήματα.
Ας αρχίσουμε παρατηρώντας πως η τεστοστερόνη επηρεάζει την συμπεριφορά:
- Η τεστοστερόνη μπορεί να συμβάλλει στην ενίσχυση των συνδέσμων, στην αύξηση των οστών καθώς και στην ενίσχυση της καρδιαγγειακής υγείας.
- Στην ηλικία μεταξύ 6-12 μηνών η τεστοστερόνη φτάνει στα υψηλότερα επίπεδα στο σώμα των αρσενικών σκύλων. Σε αυτό το διάστημα οι σκύλοι είναι πολύ πιθανό να γίνουν στόχος ανταγωνιστικής επιθετικότητας από άλλα αρσενικά σκυλιά.
- Η τεστοστερόνη μπορεί να είναι υπεύθυνη για συμπεριφορές που μπορούν να περιγραφούν ως αυξημένη “επιμονή”
- Η τεστοστερόνη μπορεί να οδηγήσει έναν σκύλο να πάρει αποφάσεις υψηλού ρίσκου.
- Η τεστοστερόνη μπορεί να αυξήσει την αυτοπεποίθηση ενός “δειλού” σκύλου.
- Προσοχή! Η στείρωση μπορεί να βοηθήσει στην μείωση κάποιων συμπεριφορών στην περίπτωση που αυτές δεν έχουν γίνει “μαθησιακές” με το πέρασμα του χρόνου (με την επανάληψη της συμπεριφοράς) και οφείλονται στην τεστοστερόνη.
Ας δούμε τώρα ποιες συμπεριφορές μπορούν να σημειώσουν βελτίωση με την στείρωση του σκύλου και ποιες όχι. Πολλές από τις παρακάτω συμπεριφορές μπορεί να μην οφείλονται μόνο στην ορμόνη αλλά και σε άλλες αιτίες. Σε αυτή τη περίπτωση η στείρωση δεν θα φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
- Το “μαρκάρισμα” (όπως κοινά λέμε) μία περιοχής. Όταν οφείλεται στην ορμόνη. Υπάρχουν και σκυλιά που “μαρκάρουν” κάποια περιοχή επειδή φοβούνται ή είναι στρεσαρισμένα.
- Τη μείωση της ανταγωνιστικής επιθετικότητας μεταξύ αρσενικών. Οι έρευνες υποστηρίζουν μείωση της συμπεριφοράς 40% – 45%.
- Την προσπάθεια του σκύλου να “δραπετεύσει” για την αναζήτηση συντρόφου. Εάν ο σκύλος το σκάει από το σπίτι επειδή βαριέται ή είναι περίεργος και θέλει να εξερευνήσει η στείρωση δεν θα βοηθήσει.
- Το καβάλημα του ανθρώπινου σώματος ή αντικειμένων. Στην περίπτωση που οφείλετε στις ορμόνες και όχι σε άλλους λόγους.
Παραδείγματος χάρη, ενθουσιασμό ή στρες. - Η συμπεριφορά ενός φοβικού σκύλου δεν θα βελτιωθεί με την στείρωση. Υπάρχει περίπτωση λόγω έλλειψης της τεστοστερόνης να μειωθεί ακόμα περισσότερο η αυτοπεποίθηση του. Αυτό μπορεί να συμβεί σε σκυλιά που παρουσιάζουν την συμπεριφορά αυτή πριν την στείρωση. Δεν σημαίνει πως ένα σκυλί με αυτοπεποίθηση να γίνει “φοβικό” μετά την στείρωση.
- Ο σκύλος δεν θα νιώσει λιγότερο “αρσενικός” μετά τη στείρωση. Αυτό είναι κομμάτι της ανθρώπινης σκέψης και όχι του σκύλου.
- Εάν ο σκύλος σας “ήταν φύλακας” πριν την στείρωση θα συνεχίσει να είναι και μετά.
Φυσικά υπάρχουν πολλά οφέλη στην υγεία του σκύλου από την στείρωση (Καρκίνος των όρχεων, προβλήματα με τον προστάτη). Μπορείτε να ρωτήσετε τον κτηνίατρό σας. Επίσης ένας στειρωμένος σκύλος δεν μπορεί να τεκνοποιήσει γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην μείωση των αδέσποτων στην χώρα μας.
Η στείρωση μπορεί να βοηθήσει στην μείωση κάποιων συμπεριφορών αλλά δεν μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα συμπεριφοράς που μπορεί να έχει κάποιος σκύλος. Δεν είναι η μαγική λύση. Η κοινωνικοποίηση, ή εκπαίδευση και η πρόληψη ανεπιθύμητων συμπεριφορών με την βοήθεια καταρτισμένου επαγγελματία είναι κάτι που θα πρέπει να σκεφτείτε από νωρίς.
Με αναφορές από:
• Perusquia M. & Stallone J.N. (2010) Do androgens play a beneficial role in the regulation of vascular tone? Nongenomic vascular effects of testosterone metabolites. Am J Physiol Heart Circ Physiology 298:H1301–H1307 • Pathirana I.N., Yamasaki, H., N. Kawate et al (2012) Plasma insulin-like peptide 3 and testosterone concentrations in male dogs: changes with age and effects of cryptorchidism. Theriogenology 77(3):550-557 • Welker, K.M., & Carré, J.M. (2014). Individual differences in testosterone predict persistence. European Journal of Personality, 29(1), 83-89. • Stanton, S.J., Liening, S.H., & Schultheiss, O.C. (2011). Testosterone is positively associated with risk taking in the Iowa Gambling Task. Hormones and Behaviour, 59(2), 252-256 • Eisenegger, C., Kimsta, R., Naef, M., Gromoll, J., & Heinrichs, M. (2016). Testosterone and androgen receptor gene polymorphism are associated with confidence and competitiveness in men. Hormones and Behaviour doi:10.1016/j.yhbeh.2016.09.011
